Rekabet Kurumu liman ve denizcilik sektörlerindeki birleşmelere ve rekabet ihlallerine hassasiyetle yaklaşmakta ve isabetli kararlar almak için hem nitel hem de nicel analizler kullanmaktadır. Birleşme veya rekabet soruşturmasının taraflarının, hukuk ekiplerinin bir parçası olarak deneyimli bir rekabet ekonomisti ile çalışmalarında fayda var.
English version
COVID-19 salgını dünya ekonomisini ciddi şekilde etkiledi ve küresel ve yerel tedarik zincirleri üzerinde çok daha stratejik düşünmemizi sağladı. Başka küresel gelişmelerin de etkileriyle birlikte bu durum kaçınılmaz olarak liman ve denizcilik sektörlerinde yapısal değişikliklere yol açacaktır. Bu sektörün de düşük kar marjlarından mustarip olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bu değişikliklerden birisinin artan konsolidasyonlar olması beklenmektedir. Halihazırda liman sektöründe birleşme ve devralmaların arttığına tanık olmaktayız.[1] Ocean Shipping Consultants tarafından hazırlanan bir rapora göre, “Artan kazançlar dikey kapasite edinimine yol açmış ve limanlar ile nakliye hatları arasında tedarik zinciri hakimiyeti için birleşme ve devralma yarışını tetiklemiştir”. [2]
Bu bağlamda, Rekabet Kurumu tarafından bu denizcilik ve liman sektörlerindeki birleşme ve devralmalara yönelik olarak yürütülen ekonomik analizin bakış açısını, Rekabet Kurumu’nun son yıllarda aldığı üç nihai inceleme (devralma)[3] ve bir hakim durumun kötüye kullanılması kararına[4] odaklanarak özetliyoruz. Bu birleşme başvurularından ikisi ret ile sonuçlanırken, bir tanesine ancak taahhütlerle izin verilmiştir. Kötüye kullanma soruşturmasında ise soruşturulan taraf önemli miktarda para cezasına çarptırılmıştır.
Liman sektörünü ilgilendiren bu önceki incelemelerde hem raportörler hem de Rekabet Kurulu ilgili pazara odaklanmıştır. Yapılan analizlerin konusu, işlemin ya da ihlalin etki ettiği coğrafyanın sınırı olmuş ve sonucu ilgili coğrafi pazarın ne şekilde tanımlandığı belirlemiştir. İlgili coğrafi pazarı incelemenin merkezine koyan bu yaklaşımın, Rekabet Kurumu’nun bu sektördeki sonraki incelemelerinde de devam edeceğini düşünüyoruz.
Ayrıca, özellikle konteyner limanları ile ilgili olarak, Rekabet Kurumu’nun önceki içtihadını takip ederek,
– Konteyner elleçleme hizmetleri başlıca ilgili ürün pazarı olarak belirleyeceğini,
– Yerel kargo taşımacılığındaki rekabetin durumunu, transit kargo taşımacılığındakinden daha fazla dikkate alacağını öngörüyoruz.
Rekabet Kurumu kararlarını desteklemek için müşterilerin ve rakiplerin görüşleri gibi niteliksel kanıtların yanı sıra, niceliksel teknikler olarak varsayımsal tekelci testi (HMT), tam denge ilgili pazar testi (FERM), fiyat korelasyonları, eşbütünleşme ve durağanlık testleri ve fiyat-maliyet analizini kullanmıştır. Rekabet Kurumu bu ampirik analizleri gerçekleştirirken taraflardan ve neredeyse piyasa oyuncularının tamamından veri toplamıştır.
Rekabet Kurumu’nun denizcilik sektöründeki, özellikle de limanlardaki birleşmeleri çok ciddiye aldığını görüyoruz. Elindeki tüm teknikleri (hem niteliksel hem de niceliksel) kullanarak çok detaylı analizler yapmaktadır. Söz konusu davaların tümünde, raportörler ve Kurul, eğitimli rekabet ekonomistlerinden oluşan Ekonomik Analiz ve Araştırma Dairesi (EAAD)tarafından yürütülen kapsamlı ampirik analizlere atıfta bulunmuştur.
Sonuç olarak, bu sektörde olası bir birleşmenin veya rekabet soruşturmasının tarafları, hukuk ekiplerini deneyimli rekabet ekonomistleri ile desteklemekten fayda sağlayabilir. Ayrıca, olası bir birleşmenin durum tespiti aşamalarında dahi rekabet ekonomistlerinin bakış açılarından ve analizlerinden yararlanılması, tarafların gerekli önlemleri önceden almalarına olanak sağlayarak tarafların lehine olacaktır.
[1] https://www.portstrategy.com/mergers-and-acquisitions-up-in-port-sector/1379624.article
[2] https://theloadstar.com/continued-maritime-liquidity-will-drive-the-biggest-ma-deals-this-year/
[3] Marport/TIL (20-37/523-231, 13.08.2020), Mardaş/Marport (18-14/267-129, 08.05.2018), UN-RoRo/Ulusoy (17-36/595-259, 09.11.2017).
[4] Antalya Limanı’nı işleten Ortadoğu Antalya Liman İşletmeleri A.Ş.’nin Antalya’da faaliyet gösteren konteyner hat acenteleri ile birlikte hareket ederek liman sahası dışında lojistik hizmet veren acenteleri dışladığı iddiası (Karar No: 22-11/169-68, Tarih: 03.03.2022).
